Czym jest zez pozorny?

Zez pozorny (łac. pseudostrabismus) to złudzenie istnienia zeza pomimo prawidłowego ustawienia gałek ocznych potwierdzonego badaniem okulistycznym. Ważne jest, by odróżnić ten stan od prawdziwego zeza, który wymaga wdrożenia odpowiedniego postępowania. Co jest przyczyną zeza pozornego i jak go rozpoznać?

Zez jest to nierównoległe ustawienie oczu. Może być zbieżny, kiedy gałki oczne ustawiają się do nosa; rozbieżny, gdy ustawiają się do skroni; pionowy, gdy do dołu lub góry lub pozorny, często występujący u dzieci zwłaszcza przedwcześnie urodzonych lub u dzieci z kaukaskimi rysami twarzy. Przyczyną tego ostatniego może być zbyt szeroki lub mały rozstaw źrenic, szeroka nasada nosa, fałd skóry powieki górnej zwany zmarszczką nakątną, co daje złudzenie zeza. Wraz ze wzrostem dziecka i zmianą kształtu twarzy wrażenie to zanika, zez pozorny staje się coraz mniej widoczny.

Czy zez pozorny należy leczyć? 

Zez pozorny nie wymaga leczenia, ale należy przeprowadzić takie samo badanie diagnostyczne jak przy zezie prawdziwym. Doświadczony okulista dziecięcy dopasuje poziom badania do danego wieku dziecka, ale zawsze powinien przeprowadzić badanie dna oczu i badanie wady refrakcji po porażeniu akomodacji oczu. Jeżeli badania wychodzą prawidłowo, zeza pozornego należy obserwować aż do momentu przeprowadzenia pełnego badania ortoptycznego, mniej więcej już około 2. roku życia, które ostatecznie wyjaśni, czy mamy do czynienia z zezem pozornym czy prawdziwym.

Powszechnie uważa się, że widoczny zez u dziecka jest czymś normalnym, co związane jest ze zmianami rozwojowymi i nie wymaga leczenia. Rodzice małych dzieci rzadko zgłaszają się do okulisty, sądząc, że objawy zaburzeń są przemijające. To niewłaściwe podejście, ponieważ brak diagnozy może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia dziecka. Zez może utrudniać widzenie i prowadzić do rozwoju niedowidzenia. Może być również objawem poważnych chorób oczu takich jak siatkówczak, dlatego diagnostykę należy przeprowadzić jak najszybciej.